زیرگونه قهوه عربیکا

در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی در رابطه با زیرگونه قهوه عربیکا به شما بدهیم.

روبوستا یا عربیکا؛ کدوم یکی گیاه قهوه بهتریه؟

کشت قهوه نیازمند یک علم بسیار خاص است. همه چیزی در این مسیر از مزرعه تا خانه، بر طعم نهایی که در فنجان قهوه صبح خود میچشید تأثیر می گذارد. انواع خاک و اختلاف خاک ها در مواد مغذی، رطوبت، شرایط جوی، ارتفاعی که قهوه در آن رشد می کند. تعداد زیادی از عوامل دیگر، همگی کلی طعم پیچیده در یک دانه قهوه را پردازش می کنند. و البته باید بدانید که صدها نوع قهوه در سراسر جهان وجود دارد.

محبوب ترین گونه های قهوه که عموم مردم ان دو را میشناسند، عربیکا و روبوستا هستند. روبوستا برای کشاورزان گیاهی اقتصادی است و هر درخت و درختچه، قهوه ی زیادی را تولید میکند. عربیکا به عنوان گونه برتر در نظر گرفته می شود. و قهوه ی با کیفیت تر و خوش طعم و عطر تری را ارائه می دهد که در روبوستا نمی توان دید.

اما چرا عربیکا دانه ی بهتری نسبت به روبوستا محسوب می شود؟ عوامل مختلفی وجود دارد که این امر را تعیین می کنند، اما مطالعات نشان داده اند که روبوستا نسبت به عربیکا، حاوی دو برابر اسید کافئین و کلروژنیک است. مصرف به اندازه ی کافئین بالاتر به مقاومت در برابر بیماری های مختلف کمک می کند، اما این مقدار کافئین، نوشیدنی را از نظر طعم، کمی نا مطلوب می کند. همچنین عربیکا حاوی ۶۰ درصد چربی و قند بیشتر از روبوستا است.

به همین دلیل طعم بهتری نسبت به آن دارد. قندها برای افزایش عطر و طبیعتا طعم قهوه کار می کنند، ضمن اینکه تلخی را کاهش می دهند. اما کشت دانه ی عربیکا نیاز به هزینه های زیاد پردازش و توضیع، و همچنین نیاز به نگهداری بالاتری و مراقبت بیشتر دارد. به همین دلیل قهوه صددرصد عربیکا می تواند بسیار گران، اما در عین حال بسیار خوش طعم باشد.

چکیده مطلب و چیزی که دربارش صحبت میکنیم

ما در این مطلب نکات مربوط به قهوه ی عربیکا و زیرگونه هایش رو برای شما بررسی میکنیم. ما سه شاخه اصلی را در اینجا پوشش خواهیم داد، بوربون، تیپیکا و هیرلوم هستند. اما قبل از شروع مطلب اگه نیاز دارید در مورد قهوه بیشتر بدونید یا قهوه با کیفیتی تهیه کنید حتما یه سر به صفحه اصلی ما بزنید.

قهوه بوربون-Bourbon

بوربون زیرگونه ای از عربیکا است که خود واریته های بسیار زیادی دارد. این زیرگونه در ابتدا در جزیره ای در اقیانوس هند به نام جزیره بوربون کشف شد. این جزیره درست در شرق ماداگاسکار است. بعدها این قهوه توسط فرانسوی ها در سال ۱۷۰۸ توسعه یافت. اگر چه ممکن است  فرانسوی ها نقش بزرگی در توسعه و انتشار آن داشته باشند. اما این قهوه قبل از اینکه فرانسوی ها بخواهند کنترلش را در دست بگیرند در جزیره وجود داشت. این قهوه برای پرتغالی هایی که از سال ۱۵۰۰ میلادی در آنجا سکونت داشتند شناخته شده بود.

ریزگونه ی لذیذ کنونی یک جهش جزئی از محصول اصلی یعنی گونه ی اصلی، عربیکا است. این زیرگونه خیلی زود جای خود را در برزیل باز کرد، جایی که به شدت مورد ستایش کشاورزان قرار گرفت. در حال حاضر این گیاه در بسیاری از کشورهای جهان کشت می شود. اما هنوز هم در آمریکای جنوبی و بخش هایی از آفریقا، در بین کشاورزان از محبوبیت بالایی برخوردار است.

محل رشد قهوه بوربون

قهوه بوربون در کجا رشد می کند؟ هندوراس، گواتمالا، السالوادور، پرو، و دیگر کشورهای آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی شمالی، اصلی ترین مکان هایی هستند که امروزه قهوه بوربون در آنها کشت می شود. در قرن هجدهم، برزیل یکی از برترین تولیدکنندگان و صادرگنندگان قهوه در جهان بود. با این حال، آنها بیشتر به انواع دانه های عربیکای تیپیکا وابسته بودند. بنابراین، یک فرد برزیلی به جزیره بوربون فرستاده شد تا دانه هایی را از گونه بوربون تهیه کند، که عملکرد بهتری نسبت به تیپیکا داشت. آن را به برزیل آوردند و در آنجا پرورش دادند.

گیاه بوربون نبست به گیاه تیپیکا، برگ‌های وسیع‌تر و برجسته‌تری دارد، اما مثل تیپیکا، گیاه به شکل نوک نیز و کریمسمس مانند است. بوربون ۲۰ تا ۳۰ درصد نسبت به تیپیکا محصول بیشتری تولید می کند.

انواع بوربون

در اصل دو نوع دانه قهوه بوربن وجود دارد که آنها بوربن قرمز و بوربن زرد هستند. گیلاس های بوربون عمدتا  رنگ قرمز بودند اما در سال ۱۹۳۰ محلیان متوجه شدند که در میان کارخانه‌های قهوه قرمز بوربون در سائو پائولو، برزیل، یک کارخانه بوربون تولید گیلاس زرد وجود دارد. تصور می‌شود که گیاه بوربون به دلیل تولید مثل بین بوتوکاتو زرد (نوع جهش یافته ژنتیکی تایپیکا) و گیاه بوربن قرمز، گیلاس زرد را تولید داد. امروزه گیلاس قهوه بوربون بسته به واریته آن، به رنگ های قرمز، زرد، نارنجی و حتی گاهی صورتی در می آید. هر واریته دارای ویژگی های طعمی و عطری مختص به خود است.

اما قهوه بوربون زرد با توجه به کم بودن این واریته، منحصر به فرد ترین واریته ی بوربون است. گفته می شود که بوربون زرد دارای کیفیت به خصوصی از  میزان شیرینی، عطر و طعم چشمگیر، و طعم اسیدی مرکبات است. طعم میوه های رسیده و کشمش شیرین، طعم یاد های شاخص این قهوه هستند که ممکن است هنگام نوشیدن یک فنجان قهوه بوربون زرد متوجه آنها شوید.

دانه های بوربون به دلیل داشتن طعم های عمیق، غنی، شکلاتی و میوه ای خود معروف هستند. آنها به دلیل اسیدیته پیچیده و تعادل طعم فوق العاده خود بسیار قهوه های با ارزشی هستند. اما درست مانند هر قهوه دیگر، این دانه ها بسته به آب و هوا، کیفیت خاک و سایر عوامل، می توانند طعم های کاملاً منحصر به فردی را ارائه دهند.

بهترین راه برای دم کردن قهوه بوربون چیست؟

قهوه بوربن به دلیل طعم های لطیفش بیشتر برای روش های دم کردنی مناسب است، به این دلیل روش های دمی نت های طعمی را برجسته تر می کند. این بدان معناست که دانه‌های دارک روست و اسپرسو به خاطر مدیوم روست تا لایت روست کنار گذاشته می‌شوند. پیشنهاد ما برای دم کردن قهوه های بوربون قهوه های فیلتر کافی همانند وی ۶۰، کمکس و یا ایروپرس هستند که به خوبی طعم قهوه را عصاره گیری میکنند.

قهوه تیپیکا – typica

قهوه ی تیپیکا یکی دیگر از مهم ترین قهوه های عربیکا از نظر فرهنگی و ژنتیکی در جهان است که به طور تخصصی و با کیفیت بالا در آمریکای مرکزی کشت میشود. این قهوه که از جنگل‌های قهوه، در جنوب غربی اتیوپی سرچشمه می‌گیرد. از ویژگی های بسیار مهم این ریزگونه ی  عربیکا این است که نسبت به آفتی به نام همیلیا واستاتریکس آسیب پذیر است.

به این آفت زنگ زدگی برگ قهوه نیز گفته میشود، این آفت باعث میشود که سبزینه های موجود در برگ گباه از بین برود و گیاه دیگر قادر به فتوسنتز کردن نمیباشد. ریزگونه تیپیکا حساسیت بسیار بالایی نسبت به این زنگ زدگی دارد. تیپیکا با قد بلند ترش نسبت به سایر درخت های قهوه قابل شناسایی است که در حدود ۵ ارتفاع دارد. دارای تنه ای نازک با شاخه های نازک است که به دلیل ارتفاع زیاد از هم فاصله دارند. تیپیکا را می توان با برگ های بزرگ با نوک برنزی و شکل دراز گیلاس آن نیز شناسایی کرد.

تاریخچه قهوه ی تیپیکا

در سال های ۱۶۹۶ و ۱۶۹۹، دانه های قهوه از سواحل مالابار هند به جاوا فرستاده شد. این چند دانه همانهایی بودند که باعث پیدایش چیزی شدند که اکنون به عنوان گونه متمایز تیپیکا می شناسیم. در سال ۱۷۰۶ تنها یک گیاه قهوه تیپیکا از جاوه به آمستردام برده شد و در باغ های گیاه شناسی منطقه ای به آن اختصاص داده شد. از آنجا، یک گیاه در سال ۱۷۱۴ با فرانسه به اشتراک گذاشته شد.

در اواخر قرن هجدهم، کشت به کارائیب، کوبا، پورتوریکو، سانتو دومینگو، مکزیک و کلمبیا و از آنجا، در سراسر آمریکای مرکزی گسترش یافت. تا دهه ۱۹۴۰، اکثر مزارع قهوه در آمریکای جنوبی و مرکزی مشغول به تیپیکا شده بودند. از آنجایی که تیپیکا کم بازده است و هم بسیار مستعد ابتلا به بیماری های عمده قهوه است، تنها در تعداد بسیار کمی از مزارع قاره آمریکا کشت می شود، اما هنوز هم به طور گسترده در پرو، جمهوری دومینیکن و جامائیکا کاشته می شود.

انواع تیپیکا

زیرگونه های قهوه ی تیپیکا طیف وسیعی از ویژگی ها را دارند که تا حد زیادی به مکان و نحوه رشد آنها بستگی دارد. به عنوان مثال، Maragogipe ماراگوجیپه یک جهش طبیعی از تیپیکا است که عمدتاً در گواتمالا رشد می کند، که به دلیل بزرگ بودن دانه ی خود شناخته شده است. از سوی دیگر، Blue Mountain در منطقه کوه آبی در جامائیکا رشد می کند و نسبت به سایر زیرگونه های تیپیکا، به بیماری ها حساس تر است. البته تیپیکا ریزگونه های متنوع و بسیار زیادی دارد و ما برای شما فقط شناخته شده ترین ها را نام بردیم.

عطر و طعم تیپیکا

تیپیکا دارای نوت های طعمی پیچیده است اما معمولاً شیرین است، شیرینی ای با طیف وسیعی از نت‌های طعمی. تیپیکا در تمام ریزگونه و اشکال مختلفش، فارغ از سختی های پروش دادنش، هنوز یک انتخاب محبوب برای برشته‌ کاری ها باقی مانده است.

تایپیکا که دارای ریزگونه بسیار زیادی است و در خاک های مختلفی رشد می کند، مجموعه ای از ویژگی های متمایز خود را دارد که آن را به یک تنوع جذاب هم برای برشته کاری ها و هم برای مصرف کنندگان تبدیل می کند.

برای مثال Blue Mountain به دلیل ملایم بودن، دلپذیر بودن و صاف بودن، با نت‌های طعمی آجیل و شکلات، و شیرینی خامه‌ای شناخته می‌شود.

اما تیپیکای اندونزیایی به طور قابل توجهی متفاوت است. طعم این قهوه بسیار واضح و شفاف است و نوت های طعمی آجیلی، گل‌دار و میوه‌ای دارد. با این حال، از آنجایی که به خاک و منشأ خود گره خورده است، دارای رنگ های گیاهی و تند با اسیدیته متوسط و میوه ای است.

هیرلوم – Heirloom

چرا قهوه هیرلوم  Heirloom  و دلیل تفاوتش

احتمالا تا به الان متوجه شده اید که اتیوپی، زادگاه قهوه و پنجمین تولیدکننده بزرگ جهان امروز، از نظر تنوع ژنتیکی دانه های خود عملاً بی رقیب است.  بر اساس مشاهدات، بین شش تا ده هزار نوع قهوه در اتیوپی وجود دارد. هر کدام دارای مجموعه ای از ویژگی های متمایز خود هستند که بیشتر به دلیل تفاوت در شرایط رشد، روش های پردازش و تکنیک های کشاورزی، این قهوه ها دارای ویژگی های متفاوتی هستند.

با توجه به این تنوع زیاد و عدم انجام آزمایشات ژنتیکی، اصطلاح “هیرلوم” اغلب برای بسیاری از قهوه های مختلف که از اتیوپی می آیند استفاده می شود. اما این به این معنی نیست که هیرلوم مخلوطی از قهوه های مختلف سرتاسر کشور اتیوپی است. نام هیرلوم به طور خاص، به یک یا چند گونه ناشناخته اشاره دارد که از یک منطقه می‌آیند. پس هیرلوم، اصطلاحی برای انواع قهوه ای اتیوپیایی نیست، بیشتر قهوه‌های این کشور بر اساس منطقه‌ای که از آن رشد می‌کنند مشخص می‌شوند.

شما اغلب می‌شنوید که هنگام گفتن نام  قهوه‌های اتیوپیایی به‌جای اسفاده از نوع و گونه ی آنها مانند بوربون یا تیپیکا، به‌وسیله منطقه‌ی در رشد آن‌ها مانند سیدامو Sidama  اشاره می‌شود.

قهوه‌های هیرلوم اتیوپی بسته به عوامل متعددی، نوت های طعمی متفاوتی را ارائه می‌دهند. این عوامل متعدد شامل ارتفاع، کیفیت خاک تا سایه و میانگین بارندگی هستند، هرکدام از این عوامل میتوانند باعث ایجاد تغییر در طعم قهوه شوند. برخی از ویژگی های قهوه ی هیرلوم حتی می توانند از یک جنگل به جنگل دیگر در همان منطقه متفاوت باشند. در نتیجه، مشخص کردن ویژگی‌های قهوه هیرلوم بسیار دشوار است. اکثر قهوه‌های اتیوپی به عنوان هیرلوم نامیده می‌شوند، اما هیرلوم یرگاشف می‌تواند کاملاً با هیرلوم منطقه جیما یا هیرلوم منطقه کافا متفاوت باشد.

تعداد زیرگونه های هیرلوم

بنابراین اصطلاح هیرلوم بسیار کلی است و ویژگی ها می توانند تغییر کنند. همچنین بسیار پیچیده است زیرا اعتقاد بر این است که اتیوپی حدود ۱۰ هزار گونه مختلف دارد. بنابراین، تنوع زیادی در ژنتیک و طعم وجود دارد. با این حال، یکی از تاثیرگذار ترین مراحل بر ویژگی های قهوه هیرلوم، بدون شک روش های فرآوری است.

مشخصات طعمی هیرلوم

قهوه های هیرلوم فرآوری شده به روش طبیعی یا خشک می توانند شیرین با طعم های غنی و میوه ای باشند. در حالی که قهوه های هیرلوم کاملا شسته شده تمایل به ارائه اسیدیته بالاتر و طعم واضخ تر دارند. طعم هیرلوم های فرآوری شده با روش فرآوری عسل معمولاً در مابین طعم روش های خشک و طبیعی قرار می گیرند.

به طور کلی، قهوه های هیرلوم اتیوپی تمایل به داشتن نوت های طعمی گلی و میوه ای دارند، اما طعم قهوه های هیرلوم از منطقه ای به منطقه دیگر بسیار متفاوت است. در گوجی، قهوه‌ها بسیار میوه‌ای هستند و نت‌هایی از انواع توت‌ها و مربا دارند، در حالی که در سیدامو، قهوه‌ها بیشتر گلی هستند و طعم‌های قوی زردآلو دارند.

درست است که قهوه هیرلوم یکدست ممکن است سخت پیدا شود، اما این بدان معنا نیست که قهوه خوبی برای امتحان کردن نیست. در حقیقت قهوه ی تک خواستگاه هیرلوم که از مزرعه ای مشخص برداشت شده باشد، به راحتی با قهوه های بوربون و تیپیکال رقابت میکند. برای افرادی که عاشق تنوع در قهوه خود هستند، قهوه هیرلوم برای مصرف خانگی، بسیار بهتر از دو گونه ی دیگر است. اگر به دنبال ماجراجویی هیجان انگیز و امتحان کردن چیزی جدید هستید، میتوانید اینبار به هنگام انتخاب قهوه ی خود کمی تخصصی تر قهوه را امتحان کنید.

منابع:

coffeeaffection.com

varieties.worldcoffeeresearch.org

mtpak.coffee